အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေသာကာလကို ပထမသံုးလ၊ ဒုတိယသံုးလ၊ တတိယသံုးလ ဟူ၍ အပိုင္းသံုးပိုင္း ခြဲျခားထားပါသည္။
ပထမသံုးလ
မမ်ိဳးဥႏွင့္ သုတ္ေကာင္ေတြ႕ဆံုၿပီး သေႏၶေအာင္သည့္ အခ်ိန္မွစတင္၍ ၁၂ ပတ္ၾကာေသာကာလကို ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ပထမသံုးလဟု ပိုင္းျခားထားပါသည္။ ပထမသံုးလအတြင္း၌ သေႏၶေအာင္ေသာ မမ်ိဳးဥသည္ သေႏၶသားေလာင္းအျဖစ္မွတစ္ဆင့္ ကိုယ္အဂၤါအစိတ္အပိုင္းမ်ား စံုလင္ေသာ သေႏၶသားအျဖစ္သို႔ ကူးေျပာင္းေရာက္ရွိပါသည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ၅ ပတ္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ သေႏၶသားေလာင္း၏အရြယ္ သည္ တစ္လက္မ၏ ၁၆ ပံုတစ္ပံုမွ ၈ ပံုတစ္ပံု (၁.၆ မီလီမီတာမွ ၃.၂ မီလီမီတာ) အတြင္း ရွိပါသည္။ ၆ ပတ္အရြယ္တြင္ မ်က္ႏွာသြင္ျပင္ လကၡဏာမ်ား စတင္ေပၚေပါက္လာၿပီး လက္ႏွင့္ေျခေထာက္မ်ား စတင္ဖြံ႕ၿဖိဳး လာပါသည္။ ထို အခ်ိန္တြင္ သေႏၶသားေလာင္း၏အရြယ္သည္ တစ္လက္မ၏ ၆ ပံု တစ္ပံုမွ ၄ ပံု တစ္ပံု (၄.၂ မီလီမီတာမွ ၆.၃ မီလီမီတာ) အတြင္းရွိပါသည္။ ၇ ပတ္အရြယ္တြင္ ဦးေႏွာက္၊ မ်က္ႏွာႏွင့္ ေျခလက္မ်ား သည္ အလြန္လ်င္ျမန္စြာ ဖြံ႕ၿဖိဳးႀကီးထြားလာပါသည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ၈ ပတ္သို႔ေရာက္ေသာအခါ သေႏၶသားေလာင္းသည္ လႈပ္ရွားမႈစတင္လာ ၿပီး ၈ ပတ္မွ ၁၁ ပတ္အတြင္း ေျခေခ်ာင္းလက္ေခ်ာင္းမ်ား၊ လည္ပင္းႏွင့္ မ်ိဳးပြားအဂၤါမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးလာပါသည္။ အေမရိကန္ကိုယ္၀န္ေဆာင္အသင္း (American Pregnancy Association) ၏အဆိုအရ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ပထမသံုးလျပည့္ေသာအခါ သေႏၶသား၏အရြယ္သည္ ၃ လက္မ (၇၆ မီလီမီတာ) ခန္႔ရွိၿပီး အေလးခ်ိန္အားျဖင့္ ၁ ေအာင္စ (၂၈ ဂရမ္) ခန္႔ ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ကာလသည္ ဒုတိယသံုးလအတြင္းသို႔ ၀င္ေရာက္သည္ႏွင့္ တစ္ၿပိဳင္နက္ ကိုယ္၀န္ပ်က္က်ႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးႏွင့္ ကိုယ္လက္အဂၤါမစံုလင္ေသာ ကေလးျဖစ္ရန္ အခြင့္အေရးမ်ား တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့နည္းသြားပါသည္။
ဒုတိယသံုးလ
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ကာလ ၁၃ ပတ္မွ ၂၆ ပတ္အထိ ကာလကို ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ဒုတိယသံုးလဟု သတ္မွတ္ပါသည္။ ဒုတိယသံုးလတာ ကာလအတြင္းတြင္ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုသည္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ စတင္တိုးလာၿပီး မနက္ပိုင္းတြင္ ပ်ိဳ႕အန္တတ္ေသာ လကၡဏာမ်ား (Morning Sickness) တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါသည္။ သေႏၶသားေလာင္းဖြံ႕ၿဖိဳးေနစဥ္အတြင္း မိခင္၏သားအိမ္သည္ နဂိုမူလအရြယ္၏ အဆ ၂၀ ခန္႔အထိ ႀကီးထြားႏိုင္ပါသည္။ ဒုတိယသံုးလအတြင္း မိခင္ျဖစ္သူသည္ သေႏၶသား၏လႈပ္ရွားမႈကို စတင္ခံစားသိရွိႏိုင္ၿပီး ၄င္းကို ကေလးလႈပ္သည္ဟု ေျပာဆိုၾကပါသည္။ ကေလးလႈပ္ျခင္းကို ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ၂၀ ပတ္ႏွင့္ ၂၁ ပတ္အတြင္း စတင္သိရွိတတ္ၿပီး ကေလး ေမြးဖူးေသာ မိခင္မ်ားသည္ ထိုအခ်ိန္ထက္ေစာ၍ ၁၉ ပတ္ အရြယ္တြင္ စတင္သိရွိႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၂၁ ပတ္ထက္ ေနာက္က်ၿပီးမွ ကေလးလႈပ္ျခင္းကို သိရွိေသာမိခင္မ်ားလည္းရွိၿပီး ေနာက္က်မွသိရွိျခင္းသည္ ထူးျခားေသာအေျခအေနမဟုတ္ပါ။ ဒုတိယသံုးလပတ္အတြင္း သေႏၶသားေလာင္း၏ မ်ိဳးပြားအဂၤါသည္ ေယာက်ၤား၊ မိန္းမခြဲျခားႏိုင္ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ဒုတိယသံုးလပတ္ကာလသည္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဗိုက္ဖံုးအကႌ် ၀တ္ဆင္ေသာကာလ ျဖစ္ပါသည္။
တတိယသံုးလ
ကိုယ္၀န္ေဆာင္ကာလ ၂၆ ပတ္မွ ၄၀ ပတ္အထိကာလကို ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ တတိယသံုးလဟု သတ္မွတ္ပါသည္။ တတိယသံုးလတာ ကာလအတြင္းတြင္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီး၏ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တိုးမႈမွာ အလြန္ျမန္ဆန္ပါသည္။ သေႏၶသားသည္လည္း အလြန္လ်င္ျမန္စြာ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးလာၿပီး ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ တစ္ေန႔လွ်င္ ၂၈ ဂရမ္ခန္႔အထိ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တိုးလာပါသည္။ သေႏၶသား၏ လႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ သိသိသာသာ ျပင္းထန္လာၿပီး မိခင္ျဖစ္သူသည္ ကေလးတိုးျခင္းကို မၾကာခဏ သိရွိခံစားလာရပါသည္။ မိခင္ျဖစ္သူသည္ ေနထိုင္သြားလာ လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ သက္ေတာင့္သက္သာ မရွိေတာ့ဘဲ မၾကာခဏ ဆီးသြားျခင္း၊ ခါးကိုက္ျခင္းတို႔ကို ခံစားလာရပါသည္။ သေႏၶသားသည္ ေမြးဖြားမည့္အေနအထားသို႔ ျပင္ဆင္လာၿပီး အမ်ားအားျဖင့္ ဦးေခါင္းပိုင္းသည္ ေအာက္သို႔စိုက္လ်က္ မိခင္၏ဆီးခံုဘက္သို႕ ဦးတည္လာပါသည္။ ကေလးႀကီးထြားလာျခင္း၊ ေရမႊာေရမ်ားလာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ မိခင္၏၀မ္းဗိုက္သည္ တျဖည္းျဖည္းႀကီးလာကာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ၃၈ ပတ္ခန္႔တြင္ ရင္ၫြန္႔ကိုေထာက္ေနသကဲ့သို႔ ခံစားလာရပါသည္။ ၃၈ ပတ္ေက်ာ္သြားေသာအခါ ေရမႊာေရ အနည္းငယ္ ေလ်ာ့သြားၿပီး ရင္ေခါင္းကို ၀မ္းဗိုက္ေထာက္ေနမႈ အနည္းငယ္ သက္သာသြားပါသည္။ ၄င္းအျဖစ္အပ်က္ကို ရင္ေခါင္းေဆာင့္သည္ဟု ေခၚပါသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ရင္ေခါင္းေဆာင့္ျခင္းကို သတိမျပဳမိျခင္းမ်ိဳး ရွိႏိုင္ပါသည္။ ရင္ေခါင္းေဆာင့္ျခင္းကို သိရွိပါက ကိုယ္၀န္ေဆာင္ကာလ တြက္ခ်က္ျခင္းႏွင့္ ေမြးဖြားခ်ိန္ခန္႔မွန္းျခင္းတို႔တြင္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါသည္။
ကိုယ္၀န္ရွိေနေသာမိခင္ေလာင္းသည္ မေမြးဖြားမီ အနည္းဆံုးတစ္ႀကိမ္ တယ္လီေဗးရွင္းဓာတ္မွန္ ႐ိုက္သင့္ပါသည္။ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ ကိုယ္၀န္ရွိသူမ်ား၏ ၆၅% သာလွ်င္ တယ္လီေဗးရွင္းဓာတ္မွန္ျဖင့္ စစ္ေဆးၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
တယ္လီေဗးရွင္းဓာတ္မွန္ဟု ျမန္မာလို အလြယ္ေခၚေ၀ၚေနၾကသည့္ Ultrasound မွာ အသံလိႈင္းကို အသံုးျပဳ၍ မိခင္၏သားအိမ္ထဲရွိ သေႏၶသား၏ပံုရိပ္ကို ေဖာ္ျပေသာေဆးေလာကအတြက္ အက်ိဳးရွိသည့္ နည္းပညာတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ပံုရိပ္ေဖာ္ရာတြင္ ဓာတ္မွန္ (X-Ray) ကဲ့သို႔ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ကိုမသံုးဘဲ အသံလိႈင္းကို အသံုးျပဳျခင္းျဖင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္အတြက္ သာမက သေႏၶသားအတြက္ပါ လံုၿခံဳစိတ္ခ် ရပါသည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္မ်ားအား Ultrasound ႐ိုက္ရသည့္ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္မွာ သေႏၶသား၏ က်န္းမာေရးႏွင့္ အေနအထား မွန္/မမွန္ စသည္တို႔ကို သိရွိႏိုင္ရန္ႏွင့္ မိခင္၏ သားအိမ္က်န္းမာေရး အေျခအေနကိုပါ သိရွိႏိုင္ရန္ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အတူ ဆရာ၀န္အတြက္လည္း မိခင္ေလာင္းႏွင့္ ရင္ေသြးငယ္ ႏွစ္ဦးလံုးအတြက္ အက်ိဳးရွိေစရန္ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ရာတြင္လည္းေကာင္း၊ မည္သို႔မည္ပံု ေမြးဖြားရမည္ကို ဆံုးျဖတ္ရာတြင္လည္းေကာင္း အဖိုးတန္သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ေပးႏိုင္ပါသည္။
Ultrasound အမ်ိဳးအစား ၇ မ်ိဳး ရွိပါသည္။ ၄င္းတို႔မွာ -
1. Transvaginal Scan -
မိခင္၏ေယာနိအ၀မွတစ္ဆင့္ တယ္လီေဗးရွင္းဓာတ္မွန္႐ိုက္ျခင္း။ ဤနည္းကို ကိုယ္၀န္သက္စဥ္တြင္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။
2. Standard Ultrasound -
2D Ultrasound ဟုလည္းေခၚသည္။
3. Advanced Ultrasound -
Standard Ultrasound ႏွင့္ အလြန္ဆင္တူၿပီး ပိုမိုုျပည့္စံု ေသာ ကိရိယာမ်ားပါ၀င္သည္။
4. Doppler Ultrasound -
အခ်ိဳ႕ေသာကိုယ္၀န္မ်ားတြင္ သားအိမ္တြင္း ေသြးလည္ပတ္ မႈကိုပါ သိရွိႏိုင္ရန္သံုးသည္။
5. 3D Ultrasound -
ႀကီးျပင္းလာေသာ ရင္ေသြးငယ္ေလး၏ ႐ုပ္လံုး႐ုပ္ႂကြပံုကို နည္းပညာသစ္ ျဖစ္ေသာ သံုးဖက္ျမင္ပံုျဖင့္ ပံုေဖာ္ေပးႏိုင္သည္။
6. 4D or Dynamic 3D Ultrasound -
အထူးဒီဇိုင္းဆြဲထားေသာ ပံုရိပ္ေဖာ္စက္ကို အသံုးျပဳကာ ရင္ေသြးငယ္ေလး၏ မ်က္ႏွာကိုသာမက လႈပ္ရွားမႈပံုရိပ္မ်ားကိုပါ မေမြးဖြားမီကတည္းက ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ေနသကဲ့သို႔ ႀကိဳတင္ၾကည့္႐ႈႏိုင္သည္။
7. Foetal Echocardiology -
ကေလး၏ ႏွလံုးအေနအထားႏွင့္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ား မွန္/မမွန္ သိရွိႏိုင္သည္။ ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါဟုု သံသယရွိပါက ဤအမ်ိဳးအစား Ultrasound ကို အသံုးျပဳသည္။
Ultrasound ႐ိုက္သင့္ေသာအခ်ိန္မွာ အတိအက် သတ္မွတ္ထားျခင္း မရွိဘဲ ကိုယ္၀န္၏အေျခအေနေပၚ မူတည္၍ ႐ိုက္ၾကသည္။ အမ်ားအားျဖင့္ ကိုယ္၀န္သက္ ၁၆ ပတ္မွ ၂၀ ပတ္အတြင္းတြင္ ႐ိုက္ၾကသည္။
Ultrasound အသံုးျပဳကာ စမ္းသပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေအာက္ပါအခ်က္အလက္မ်ား ကို သိရွိႏိုင္သည္။
ပထမသံုးလ
* ကိုယ္၀န္ရွိေနေၾကာင္းကို ေသခ်ာစြာ အတည္ျပဳႏိုင္သည္။ အမ်ားသိၿပီးျဖစ္သည့္ ကိုယ္၀န္စစ္ေဆးေသာ ဆီးစစ္ပစၥည္းမွာ အခ်ိဳ႕ေသာ မီးယပ္ေရာဂါမ်ားတြင္ ကိုယ္၀န္ႏွင့္တူညီေသာ အေျဖထြက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
* ကေလးႏွလံုးခုန္ေနေၾကာင္းကို အတည္ျပဳႏိုင္သည္။
* ကေလး၏ ေခါင္းမွတင္ပါးအထိအရွည္ကို တိုင္းတာႏိုင္ၿပီး ထိုအရွည္မွတစ္ဆင့္ သေႏၶသား၏ အသက္ကို တြက္ခ်က္ႏိုင္သည္။
* ပံုမွန္ကိုယ္၀န္သည္ မိခင္၏သားအိမ္အတြင္း၌သာ ရွိေနရမည္ျဖစ္ၿပီး Ultrasound ႐ိုက္ျခင္းျဖင့္ ေနရာလြဲ သေႏၶသား (သို႔မဟုတ္) စပ်စ္သီးသေႏၶအား ေစာစီးစြာ သိရွိႏိုင္သည္။
ဒုတိယသံုးလ
* သေႏၶသားတြင္ကိုယ္လက္အဂၤါစံုမစံု၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ရွိမရွိတို႔ကို ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။
* ၁၃ ပတ္မွ ၁၄ ပတ္အတြင္းတြင္ ျမန္မာလို ေဒါင္းကေလးဟု အသိမ်ားသည့္ Down’s Syndrome ကို စစ္ေဆးေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။
* ၁၈ ပတ္မွ ၂၀ ပတ္ အတြင္းတြင္ ေမြးရာပါေရာဂါမ်ား (ဥပမာ-ေမြးရာပါႏွလံုးေရာဂါ) ရွိ/မရွိကို ၾကည့္႐ႈႏိုင္သည္။
* အကယ္၍ ႀကိဳတင္စစ္ေဆးထားျခင္းမရွိပါက ႏွစ္မႊာပူး၊သံုးမႊာပူးတို႔ကို သိရွိႏိုင္သည္။
* ကိုယ္၀န္သက္ကို ထပ္မံတြက္ခ်က္ႏိုင္သကဲ့သို႔ ရင္ေသြးငယ္၏ ႀကီးထြားမႈႏႈန္းကိုလည္း စစ္ေဆးႏိုင္သည္။
* ကေလးေကာင္းမြန္စြာ ရွင္သန္ႏိုင္ျခင္း ရွိ/မရွိႏွင့္ ကေလးအေသျဖစ္ေနျခင္း (ကိုယ္၀န္ပ်က္က်ျခင္း) တို႔ကို ေတြ႕ႏိုင္သည္။
* ေရမႊာရည္ မ်ားလြန္းျခင္း၊ နည္းလြန္းျခင္းတို႔ကိုလည္း ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။
* ရင္ေသြးငယ္၏ ေယဘုယ်အေျခအေနကို ဆန္းစစ္ႏိုင္သည္။ (ဥပမာ-လႈပ္ရွားမႈနည္းလြန္းျခင္း၊ ေပ်ာ့တိေပ်ာ့ဖတ္ျဖစ္ေနျခင္း)
တတိယသံုးလ
* အခ်င္း၏တည္ေနရာကို ရွာေဖြၾကည့္႐ႈႏိုင္သည္။
* လိုအပ္ပါက ကေလးအေသျဖစ္ေနျခင္းကို အတည္ျပဳႏိုင္သည္။
* ေမြးဖြားခါနီး သေႏၶသား ၏အေနအထား မွန္/မမွန္ ေစာင့္ၾကည့္ႏိုင္သည္။
အျခားအေရးႀကီးေသာအခ်က္ျဖစ္သည့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနစဥ္အတြင္း ေသြးဆင္းရသည့္ အေၾကာင္းရင္းမွန္ကို သိရွိေစရန္ Ultrasound ျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္သည္။ ထို႔အျပင္ Ultrasound အေျဖကိုၾကည့္၍ အျခားေသာစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ လို/မလို ဆံုးျဖတ္ႏိုင္သည္။
4D Ultrasound ျပဳလုပ္ႏိုင္ေသာ ပုဂၢလိကေဆးရံု၊ ေဆးခန္းမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္။
၁။ အာရွေတာ္၀င္- အမွတ္(၁၄)၊ ဗဟိုလမ္း၊ ေအာင္ခ်မ္းသာရပ္ကြက္၊ စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္။ ဖုန္း - ၅၃၈၀၅၅
၂။ ပန္းလႈိင္ - ပန္းလႈိင္ေဂါက္ကြင္းအိမ္ရာ၊ လႈိင္သာယာၿမိဳ႕နယ္။ ဖုန္း - ၆၈၄၃၂၃၊ ၀၉-၄၂၁၀၄၂၆၇၉
၃။ ပါရမီ - အမွတ္(၆၀/ဂ်ီ/၁)၊ ပါရမီလမ္း၊ ေခ်ာ္တြင္းကုန္းမွတ္တိုင္အနီး၊ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္။ ဖုန္း - ၆၅၇၂၂၇
၄။ OSC - အမွတ္ (၁၃၇)၊ သုဓမၼာလမ္း၊ ဘုန္းႀကီးလမ္းမွတ္တိုင္၊ (၂)ရပ္ကြက္၊ ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္။ ဖုန္း - ၆၅၃၂၀၇
၅။ ေနဇာ - အမွတ္ (၃၅၃/၃၅၅)၊ ေရႊဘံုသာလမ္း၊ အထက္ဘေလာက္၊ ပန္းဘဲတန္းၿမိဳ႕နယ္။ ဖုန္း - ၃၈၈၀၈၃၊ ၃၈၃၇၄၄
ထို႔အျပင္ ...
၆။ စြမ္း -အမွတ္ (၆၀)၊ ဘုန္းႀကီးလမ္း၊ အေနာ္ရထာလမ္းႏွင္႔ မဟာဗႏၶဳလလမ္းၾကား၊ အလယ္ဘေလာက္၊ လမ္းမေတာ္ၿမိဳ႕နယ္။ ဖုန္း - ၂၂၄၆၁၈
၇။ ေရႊနဒီ -အမွတ္ (၃၃၃)၊ ေရႊဘံုသာလမ္း၊ အေပၚဘေလာက္၊ ပန္းဘဲတန္းၿမိဳ႕နယ္။ ဖုန္း - ၃၈၆၈၅၁၊ ၃၇၆၁၅၆
၈။ ေရႊလမင္း - အမွတ္ (၁၂၅၄)၊ သုဓမၼာလမ္း၊ (၂)ရပ္ကြက္၊ ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္။ ဖုန္း - ၆၅၆၂၀၃၊ ၀၉-၅၄၀၁၃၃၁
၉။ ၀ိတိုရိယ - အမွတ္ (၆၈)၊ ေတာ္၀င္လမ္း၊ (၉)မိုင္၊ (၄)ရပ္ကြက္၊ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္။ ဖုန္း - ၆၆၆၁၄၁၊ ၆၆၆၁၂၆ စသည္တို႔၌လည္း ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။ မခ်ဳိခ်ိဳေဖ့ဘြတ္မွ ကူးယူပါသည္
