တရားပဲြတစ္ခုကို ၾကြတုန္းက ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္တုန္းက
မ်က္မွန္မတပ္ဘဲ ျမင္ေနက်ျဖစ္ေနေတာ့ မ်က္မွန္တပ္ၿပီး တရားေဟာဖုိ႔ ၾကြလာတဲ့
ဘုန္းဘုန္းကုိၾကည့္ၿပီး ဒကာေလး တစ္ေယာက္က မ်က္မွန္မတပ္ဖုိ႔နဲ႔
ဒီမ်က္မွန္ႀကီးနဲ႔ ၾကည့္မေကာင္းတဲ့အတြက္ တပ္ခ်င္ရင္လည္း တစ္ျခားပုိၿပီး
ႏုပ်ိဳေစတဲ့ မ်က္မွန္တပ္ဖုိ႔ ေလွ်ာက္ဖူးပါတယ္။ ၿပီးေတာ့သူက နဂိုကတည္းက
ရင္းႏွီးေနေတာ့ အေပ်ာ္သေဘာနဲ႔ “အရွင္ဘုရားက
မ်က္မွန္တပ္ၿပီး ေလာကႀကီးကုိ ၾကည့္ေနေတာ့ အျမင္က်ဥ္းတာေပါ့၊ ေလာကႀကီးကုိ
ေဘာင္ခတ္ၿပီးၾကည့္ေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မျမင္ႏုိင္ဘူးေပါ့ ဘုရား…”လုိ႔ ဘုန္းဘုန္းကုိ ေျပာလာျပန္ပါေသးတယ္။ “ဟုတ္လား…
ဒကာေလးရယ္… အဲဒီလုိ ေျပာေၾကးဆုိရင္ ဒုိ႔က ေလာကႀကီးကုိ ေဘာင္ခတ္ၿပီး
ၾကည့္တာမဟုတ္ပါဘူး၊ ေဘာင္ထဲကေန ၾကည့္တာပါကြာ၊ သူ႔ဘက္ကုိယ့္ဘက္
အစြန္းမေရာက္ေအာင္၊ သူ႔အတြက္လည္း မနစ္နာ၊ ကုိယ့္အတြက္လည္း အမွားမျဖစ္ေအာင္
ေဘာင္ထဲကေန ေျပာဆုိေနထုိင္တာပါ၊ ေလာကမွာရွိတဲ့ ေဘာင္ေက်ာ္ေနတဲ့သူေတြ၊
ေဘာင္အျပင္ ေရာက္ေနတဲ့သူေတြလုိ မျဖစ္ရေအာင္ ေဘာင္ထဲကေန အျပစ္မျဖစ္ေအာင္
ေနတဲ့သေဘာပါကြာ…”လုိ႔ ကုိယ္လုိရာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ၿပီး သူ႔ကုိ ျပန္ေျပာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တရားပြဲကအျပန္ ရထားစီးလာရင္း အဲဒီဒကာေလးနဲ႔ ေျပာခဲ့တဲ့ “ေဘာင္ခတ္ၾကည့္ျခင္း၊ ေဘာင္မေက်ာ္လုိျခင္း၊ ေဘာင္အျပင္ ေရာက္ေနျခင္း…” စတဲ့အေၾကာင္းမ်ားကုိ စဥ္းစားရင္း ေဘာင္ေက်ာ္ ေနသူမ်ား အေၾကာင္း အေတြးနယ္ခ်ဲ႕ေနမိျပန္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ဒီေနရာမွာ ေဘာင္ဆုိတာ အနားသတ္ အကန္႔တစ္ခုကုိ ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ သတ္မွတ္ခ်က္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကုိ ရည္ညြန္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကဥပေဒမ်ား၊ ဓမၼဥပေဒမ်ားကုိ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ေဘာင္တစ္ခုခုထဲ ေရာက္သြားသူမွန္သမွ် အဲဒီေဘာင္ထဲက အတုိင္းလုိက္နာ ေနထုိင္ေျပာဆုိၾကဖုိ႔ သတ္မွတ္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူေဘာင္၊ ရဟန္းေဘာင္ စသျဖင့္ အကန္႔အသတ္ အသီးသီးမွာ ဆုိင္ရာအနားသတ္မ်ားနဲ႔ ကန္႔သတ္ကာ မျဖစ္သင့္တဲ့ အရာေတြ မျဖစ္ရေအာင္ ေဘာင္ထဲကေန ထိန္းသိမ္းေပးၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာင္ထဲမွာေနၿပီး မေကာင္းတာေတြ မျဖစ္ေအာင္ သတ္မွတ္ေပးၾကသလုိ ေဘာင္ေက်ာ္လာရင္၊ ေဘာင္ကုိခ်ိဳးေဖာက္ လာရင္လည္း အဲဒီအတြက္ အျပစ္ဒဏ္ကုိ ခံၾကဖုိ႔ အကန္႔မ်ားအျဖစ္ ထုတ္ျပန္ေပးၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြအေနနဲ႔ လူ႔စည္းကမ္း၊ လူ႔ကနား၊ လူ႕ေဘာင္ေတြ မေက်ာ္မိၾကေစဖုိ႔နဲ႔ ရဟန္းမ်ားအေနနဲ႔လည္း ရဟန္းေတြရဲ႕ စည္းကမ္းကနား ေဘာင္မ်ားကုိ မေက်ာ္မိၾကေစဖုိ႔ သတိေပး ေျပာဆုိၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ လူဟာအဖဲြ႕အစည္းနဲ႔ ေဘာင္နဲ႔ေနတဲ့သူေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္ကုိေက်ာ္လုိ႔ မရပါဘူး။ ေဘာင္အျပင္ကုိ ေရာက္သြားလုိ႔ မရပါဘူး။ ေဘာင္ေက်ာ္သြားရင္၊ ေဘာင္အျပင္ေရာက္သြားရင္ အဲဒီအတြက္ တန္ျပန္သက္ေရာက္မႈကုိ ျပန္ရလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ေဘာင္ကုိေျပာရင္ ေလာကသတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြရယ္၊ ေလာကမွ ထြက္ေျမာက္ေရးအတြက္ သတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြရယ္လုိ႔ ႏွစ္မ်ိဳးနားလည္ႏုိင္ပါတယ္။ ေလာကသတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြဆုိတာ လူအခ်င္းခ်င္း လုိက္နာေဆာင္ရြတ္ရမယ့္ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ ၀တၱရားမ်ားကုိ ဆုိလုိၿပီး ေလာကမွ ထြက္ေျမာက္ေရး အတြက္ သတ္မွတ္ခ်က္ေဘာင္ဆုိတာ လက္ေတြ႕လုိက္နာ က်င့္သုံးရမယ့္ ကုိယ္က်င့္သီလမ်ားနဲ႔ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီသတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြဟာ အမွားမကင္းတတ္တဲ့၊ မသိမႈအားၾကီးတဲ့ သူေတြအတြက္ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာခ်မ္းသာေအာင္ သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းၿပီး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ေပးတာေတြျဖစ္တဲ့ အတြက္ လုိက္နာသင့္ၿပီး ေဘာင္ထဲကေန ကုိယ့္ဘ၀ ေကာင္းစားေရးအတြက္ ႀကိဳးစား ေနထုိင္သင့္တာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲလုိမွ မဟုတ္ဘဲ ဒီေဘာင္ေတြကိုေက်ာ္ၿပီး ကုိယ္လုပ္ခ်င္သလုိ ကိုယ့္သေဘာအတုိင္း လုပ္ေနမိမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေဘာင္ေက်ာ္မိတဲ့အတြက္ ဆင္းရဲဒုကၡ တစ္ခုခုေတာ့ ႀကဳံေတြ႕ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တာေတြ မေျပာနဲ႔ ဆုိင္ရာႏုိင္ငံ အသီးသီးမွာ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံရဲ႕ဥပေဒနဲ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြကုိ ေဖာက္ဖ်က္ရင္ကုိပဲ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာ တန္ျပန္ဒဏ္ခံရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီလုိပါပဲ။ ေလာကလူသားမ်ားအတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေဘာင္ေတြျဖစ္တဲ့ မိဘနဲ႔ သားသမီးမ်ားၾကား၊ ဆရာနဲ႔ တပည့္မ်ားၾကား၊ မိတ္ေဆြအေပါင္း အသင္းမ်ားၾကား စတာေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ၀တၱရားမ်ား၊ အကန္႔ေဘာင္မ်ားဟာလည္း လုိက္နာျဖည့္က်င့္ၿပီး ေဘာင္အတြင္းကေန ေနထုိင္သင့္တဲ့ အရာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကုိ မလုိက္နာဘဲ ဒီေဘာင္ေတြကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈၿပီး မ်က္ကြယ္ျပဳလုိက္ရင္ေတာ့ ကုိယ့္အလွည့္က်ရင္လည္း ဒီလုိ ေဘာင္အျပင္က သူေတြနဲ႔ ျပန္ႀကဳံရတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေလာကေၾကာင္းအရ သတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြကလည္း ေက်ာ္လုိ႔မရတဲ့ အကန္႔ေတြပဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ေလာကေတာင္ အသိတစ္ေယာက္ ေရာက္လာၿပီး သူနဲ႔အတူ ေပါင္းသင္းေနထုိင္တဲ့ မိတ္ေဆြအေပါင္း အသင္းတစ္ေယာက္က သူ႔ကုိေဘာင္ေက်ာ္ၿပီး လုပ္သြားတဲ့အတြက္ ရင္ထဲမွာ မခံခ်ိမခံသာ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း၊ သူငယ္ခ်င္းအခ်င္းခ်င္း ဒီလုိမလုပ္သင့္တဲ့အေၾကာင္း၊ သူ႔အေပၚ ေက်းဇူးျပဳခဲ့တာေတြကုိ ဒီလုိ မေကာင္းတဲ့ တုန္႔ျပန္မႈေတြနဲ႔ တုန္႔ျပန္မႈ မျပဳသင့္ေၾကာင္း ေျပာျပရင္း ဒီလုိမိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း မပီသတဲ့သူေတြ၊ ေဘာင္ေက်ာ္တဲ့သူေတြဟာ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ေတာ့ သူတုိ႔လည္း ျပန္ခံရမွာပါပဲေလလုိ႔ သူ႔ကုိယ္သူေျပာသလုိလုိ၊ ဘုန္းဘုန္းကုိပဲ ေလွ်ာက္ေနသလုိလုိ ေရရြတ္ရင္း ေျဖဆည္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္ကေလးကုိ သတိရမိပါေသးတယ္။ ဒါဟာ ေလာကေၾကာင္းအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေဘာင္ေတြကုိ ေက်ာ္ၿပီးလုပ္တတ္ၾကတဲ့ သူေတြေၾကာင့္ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာပဲ သူသူကုိယ္ကုိယ္ စိတ္ဒုကၡျဖစ္ရတတ္တဲ့ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေလာကမွလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း သတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြမွာလည္း ဒီအတုိင္းပါပဲ။ ေလာက လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ ကုိယ့္က်င့္တရားပုိင္းဆုိင္ရာ ထိန္းသိမ္းမႈေဘာင္ေတြ၊ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈပုိင္းဆုိင္ရာ လမ္းညြန္မႈ ေဘာင္ေတြကုိ လက္ေတြ႕လုိက္နာ က်င့္သုံးႏုိင္မွ ေကာင္းတဲ့ဘုံဘ၀ေတြမွာ ျပန္လည္ျဖစ္ေစမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီဘ၀ေတြကမွ တစ္ဆင့္ ကိေလသာကုန္ခမ္း နိဗၺာန္နန္းအထိ ၀င္ႏုိင္မွာျဖစ္ကာ သံသရာမွာ က်င္လည္ရတဲ့ အျဖစ္က လြတ္ေျမာက္ႏုိင္၊ ေလာကမွ ထြတ္ေျမာက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိမွ မဟုတ္ဘဲ ဒီေဘာင္ေတြကုိ လုိက္နာမႈ မျပဳတဲ့အျပင္ အဲဒီေဘာင္ေတြကုိ ဥေပကၡာျပဳၿပီး ေဘာင္ေက်ာ္ကာ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္လုိက္မိမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီေဘာင္ေတြ ေက်ာ္တဲ့အတြက္ ေပးဆပ္ရမယ့္ တန္ျပန္သက္ေရာက္မႈ အျပစ္က ႀကီးေလးလွပါတယ္။
ကုိယ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာေတြကုိ မေကာင္းတဲ့ဘက္ေတြမွာ မက်ဴးလြန္မိေအာင္ ကန္႔သတ္ထိန္းသိမ္းေပးထားတဲ့ ကိုယ္က်င့္သီလဆုိတဲ့ ေဘာင္ကုိေက်ာ္ၿပီး ေဘာင္အျပင္ကေန ကိုယ္က်င့္သီလေတြ ေဖာက္ဖ်က္ေနမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ေဖာက္ဖ်က္တဲ့ သူေတြအတြက္ ဒီဘ၀မွာေရာ ေနာင္သံသရာမွာပါ မေကာင္းတဲ့ ရလာဘ္ေတြနဲ႔ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မေကာင္းတဲ့ ဒုစ႐ုိက္အမႈေတြကုိ မလုပ္ဖုိ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေဘာင္ေတြကုိ ဂ႐ုမစုိက္ဘဲ ဒီဒုစ႐ုိက္အမႈေတြမွာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး လႈပ္ရွားေနမိမယ္ဆုိရင္ ေဘာင္ေတြကုိေက်ာ္ကာ ေဘာင္အျပင္ ေရာက္သြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္အျပင္ ေရာက္သူမ်ား ခံရတတ္တဲ့ မေကာင္းတဲ့ ဘုံဘ၀မွာ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နိဗၺာန္မရေသးသမွ် သူသူငါငါ သတၱ၀ါမွန္သမွ်ဟာ ေဘာင္အတြင္းက မလြတ္ေျမာက္ ႏုိင္ေသးတဲ့အတြက္ ေလာကလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမယ့္ ေဘာင္အတြင္းမွာပဲ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ထိန္းသိမ္းေနထုိင္ရင္း ေဘာင္မေက်ာ္ေအာင္ အထူးသတိျပဳၾကဖုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိလုိတာက လူဟာအဖဲြ႕အစည္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား၊ အကန္႔အသတ္ ေဘာင္အနားမ်ားနဲ႔ ေနႏုိင္မွ အျပစ္ကင္းၿပီး အက်ိဳးရွိေစမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္ေတြကေနေက်ာ္ၿပီး ေဘာင္လြတ္ေနတဲ့ သူေတြအျဖစ္ မေနထုိင္သင့္ဘူးလုိ႔ ဆုိလုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာင္ခတ္ၿပီး ၾကည့္တဲ့အတြက္ အျမင္က်ဥ္းတဲ့အျဖစ္၊ အေနက်ဳံ႕တဲ့ အျဖစ္ေတြနဲ႔ က်ဥ္းက်ဥ္းၾကပ္ၾကပ္ ရွိေနတယ္လုိ႔ ထင္ရတာထက္ လြတ္လပ္ၿပီး က်ယ္ျပန္႔တယ္လုိ႔ ထင္ရတတ္တဲ့ ေဘာင္ေက်ာ္ၿပီး ေဘာင္အျပင္ေရာက္ေနတဲ့ အျဖစ္က ပုိၿပီးအျပစ္ႀကီးကာ ဆင္းရဲဒုကၡ ပုိမ်ားတတ္တယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာင္တြင္းမွာ ရွိေနတာထက္ ေဘာင္ေက်ာ္ေနတာက ပုိၿပီး အႏၲရာယ္မ်ားကာ ဒုကၡပြားတတ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္အျပင္ မေရာက္ၾကေစဖုိ႔၊ ေဘာင္မေက်ာ္ၾကေစဖုိ႔ သတိျပဳသင့္ေၾကာင္း သိေစလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္စိတ္ကုိ မႏုိင္ေသးတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ ေဘာင္အနားသတ္မ်ားနဲ႔ ထိန္းေပးမွသာ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေတြကုိ မလုပ္ျဖစ္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္အတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့အေပၚမွာ ေဘာင္မေက်ာ္ေအာင္ အေကာင္းဆုံး လုိက္နာျခင္းျဖင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ထိန္းသိမ္းၾကဖုိ႔ သတိေပးလုိရင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အထူးသတိျပဳရမွာက ေဘာင္ေတြ ကနားေတြဟာ ပညတ္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီေဘာင္ေတြကုိ အာ႐ုံထားေနရင္ အျမင္က်ဥ္းၿပီး အက်ိဳးမႀကီး ျဖစ္တတ္တာေၾကာင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ေဘာင္ခတ္မထားနဲ႔လုိ႔ ဆုိလာသူေတြ အေနနဲ႔ ေဘာင္ဆုိတာ လြတ္ေျမာက္မႈကုိ မရေသးသူေတြ အတြက္ အထိန္းအကြပ္ တစ္ခုအျဖစ္ လုိအပ္တဲ့အရာမ်ား ျဖစ္ၿပီး ဒီလုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈကာ ေဘာင္ေတြေက်ာ္ လုပ္မိရင္ေတာ့ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာဆုိက်ိဳးေတြပဲ ျဖစ္ေစတတ္တယ္ဆုိတာ သတိျပဳၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေဘာင္ေက်ာ္လာၿပီဆုိရင္ အစြန္းေရာက္လာတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အစြန္းေရာက္တဲ့ အလုပ္မွန္သမွ် ဘယ္အလုပ္မွ မေကာင္းဘူးဆုိတာ မေမ့ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေဘာင္ေတြနဲ႔ ေနတာဟာ လြတ္လပ္မႈမရွိ က်ဥ္းၾကပ္လွတယ္လုိ႔ ထင္ရေပမယ့္ ေဘာင္မရွိ၊ ကနားမရွိ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ေဘာင္အျပင္ေရာက္ၿပီး ေဘာင္ေက်ာ္ေနတာထက္စာရင္ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ေကာင္းစားေရးမွာ အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူ ျပဳေစတဲ့အတြက္ ေဘာင္က်ဥ္းတယ္ပဲေျပာေျပာ ေဘာင္ခတ္ၿပီး ၾကည့္တတ္တဲ့အတြက္ အမ်ဥ္းက်ဥ္းၿပီး အမ်ားနဲ႔ အံ၀င္ခြင္က် မျဖစ္ဘူးလုိ႔ ဘယ္သူကပဲဲ ဆုိဆုိ ေသခ်ာတာကေတာ့ ေဘာင္ေက်ာ္သြားရင္ အက်ိဳးယုတ္တတ္တယ္ဆုိတာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ သတိျပဳ ဆင္ျခင္ၾကရင္း ဘာပဲလုပ္လုပ္ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိ ေဘာင္မေက်ာ္မိေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ တုိက္တြန္းသမႈ ျပဳလုိက္ရပါေၾကာင္း…။
တကယ္ေတာ့ ဒီေနရာမွာ ေဘာင္ဆုိတာ အနားသတ္ အကန္႔တစ္ခုကုိ ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ သတ္မွတ္ခ်က္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကုိ ရည္ညြန္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလာကဥပေဒမ်ား၊ ဓမၼဥပေဒမ်ားကုိ ဆုိလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ေဘာင္တစ္ခုခုထဲ ေရာက္သြားသူမွန္သမွ် အဲဒီေဘာင္ထဲက အတုိင္းလုိက္နာ ေနထုိင္ေျပာဆုိၾကဖုိ႔ သတ္မွတ္လာျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူေဘာင္၊ ရဟန္းေဘာင္ စသျဖင့္ အကန္႔အသတ္ အသီးသီးမွာ ဆုိင္ရာအနားသတ္မ်ားနဲ႔ ကန္႔သတ္ကာ မျဖစ္သင့္တဲ့ အရာေတြ မျဖစ္ရေအာင္ ေဘာင္ထဲကေန ထိန္းသိမ္းေပးၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာင္ထဲမွာေနၿပီး မေကာင္းတာေတြ မျဖစ္ေအာင္ သတ္မွတ္ေပးၾကသလုိ ေဘာင္ေက်ာ္လာရင္၊ ေဘာင္ကုိခ်ိဳးေဖာက္ လာရင္လည္း အဲဒီအတြက္ အျပစ္ဒဏ္ကုိ ခံၾကဖုိ႔ အကန္႔မ်ားအျဖစ္ ထုတ္ျပန္ေပးၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူေတြအေနနဲ႔ လူ႔စည္းကမ္း၊ လူ႔ကနား၊ လူ႕ေဘာင္ေတြ မေက်ာ္မိၾကေစဖုိ႔နဲ႔ ရဟန္းမ်ားအေနနဲ႔လည္း ရဟန္းေတြရဲ႕ စည္းကမ္းကနား ေဘာင္မ်ားကုိ မေက်ာ္မိၾကေစဖုိ႔ သတိေပး ေျပာဆုိၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ လူဟာအဖဲြ႕အစည္းနဲ႔ ေဘာင္နဲ႔ေနတဲ့သူေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္ကုိေက်ာ္လုိ႔ မရပါဘူး။ ေဘာင္အျပင္ကုိ ေရာက္သြားလုိ႔ မရပါဘူး။ ေဘာင္ေက်ာ္သြားရင္၊ ေဘာင္အျပင္ေရာက္သြားရင္ အဲဒီအတြက္ တန္ျပန္သက္ေရာက္မႈကုိ ျပန္ရလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ေဘာင္ကုိေျပာရင္ ေလာကသတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြရယ္၊ ေလာကမွ ထြက္ေျမာက္ေရးအတြက္ သတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြရယ္လုိ႔ ႏွစ္မ်ိဳးနားလည္ႏုိင္ပါတယ္။ ေလာကသတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြဆုိတာ လူအခ်င္းခ်င္း လုိက္နာေဆာင္ရြတ္ရမယ့္ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္ ၀တၱရားမ်ားကုိ ဆုိလုိၿပီး ေလာကမွ ထြက္ေျမာက္ေရး အတြက္ သတ္မွတ္ခ်က္ေဘာင္ဆုိတာ လက္ေတြ႕လုိက္နာ က်င့္သုံးရမယ့္ ကုိယ္က်င့္သီလမ်ားနဲ႔ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈမ်ားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီသတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြဟာ အမွားမကင္းတတ္တဲ့၊ မသိမႈအားၾကီးတဲ့ သူေတြအတြက္ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာခ်မ္းသာေအာင္ သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းၿပီး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ ေပးတာေတြျဖစ္တဲ့ အတြက္ လုိက္နာသင့္ၿပီး ေဘာင္ထဲကေန ကုိယ့္ဘ၀ ေကာင္းစားေရးအတြက္ ႀကိဳးစား ေနထုိင္သင့္တာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲလုိမွ မဟုတ္ဘဲ ဒီေဘာင္ေတြကိုေက်ာ္ၿပီး ကုိယ္လုပ္ခ်င္သလုိ ကိုယ့္သေဘာအတုိင္း လုပ္ေနမိမယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေဘာင္ေက်ာ္မိတဲ့အတြက္ ဆင္းရဲဒုကၡ တစ္ခုခုေတာ့ ႀကဳံေတြ႕ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တာေတြ မေျပာနဲ႔ ဆုိင္ရာႏုိင္ငံ အသီးသီးမွာ ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံရဲ႕ဥပေဒနဲ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြကုိ ေဖာက္ဖ်က္ရင္ကုိပဲ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာ တန္ျပန္ဒဏ္ခံရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒီလုိပါပဲ။ ေလာကလူသားမ်ားအတြက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေဘာင္ေတြျဖစ္တဲ့ မိဘနဲ႔ သားသမီးမ်ားၾကား၊ ဆရာနဲ႔ တပည့္မ်ားၾကား၊ မိတ္ေဆြအေပါင္း အသင္းမ်ားၾကား စတာေတြမွာ ရွိေနတဲ့ ၀တၱရားမ်ား၊ အကန္႔ေဘာင္မ်ားဟာလည္း လုိက္နာျဖည့္က်င့္ၿပီး ေဘာင္အတြင္းကေန ေနထုိင္သင့္တဲ့ အရာမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကုိ မလုိက္နာဘဲ ဒီေဘာင္ေတြကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈၿပီး မ်က္ကြယ္ျပဳလုိက္ရင္ေတာ့ ကုိယ့္အလွည့္က်ရင္လည္း ဒီလုိ ေဘာင္အျပင္က သူေတြနဲ႔ ျပန္ႀကဳံရတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေလာကေၾကာင္းအရ သတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြကလည္း ေက်ာ္လုိ႔မရတဲ့ အကန္႔ေတြပဲ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ေလာကေတာင္ အသိတစ္ေယာက္ ေရာက္လာၿပီး သူနဲ႔အတူ ေပါင္းသင္းေနထုိင္တဲ့ မိတ္ေဆြအေပါင္း အသင္းတစ္ေယာက္က သူ႔ကုိေဘာင္ေက်ာ္ၿပီး လုပ္သြားတဲ့အတြက္ ရင္ထဲမွာ မခံခ်ိမခံသာ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္း၊ သူငယ္ခ်င္းအခ်င္းခ်င္း ဒီလုိမလုပ္သင့္တဲ့အေၾကာင္း၊ သူ႔အေပၚ ေက်းဇူးျပဳခဲ့တာေတြကုိ ဒီလုိ မေကာင္းတဲ့ တုန္႔ျပန္မႈေတြနဲ႔ တုန္႔ျပန္မႈ မျပဳသင့္ေၾကာင္း ေျပာျပရင္း ဒီလုိမိတ္ေကာင္းေဆြေကာင္း မပီသတဲ့သူေတြ၊ ေဘာင္ေက်ာ္တဲ့သူေတြဟာ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္ေတာ့ သူတုိ႔လည္း ျပန္ခံရမွာပါပဲေလလုိ႔ သူ႔ကုိယ္သူေျပာသလုိလုိ၊ ဘုန္းဘုန္းကုိပဲ ေလွ်ာက္ေနသလုိလုိ ေရရြတ္ရင္း ေျဖဆည္ခဲ့တဲ့ အျဖစ္ကေလးကုိ သတိရမိပါေသးတယ္။ ဒါဟာ ေလာကေၾကာင္းအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေဘာင္ေတြကုိ ေက်ာ္ၿပီးလုပ္တတ္ၾကတဲ့ သူေတြေၾကာင့္ လက္ေတြ႕ဘ၀မွာပဲ သူသူကုိယ္ကုိယ္ စိတ္ဒုကၡျဖစ္ရတတ္တဲ့ သေဘာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ ေလာကမွလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း သတ္မွတ္ခ်က္ ေဘာင္ေတြမွာလည္း ဒီအတုိင္းပါပဲ။ ေလာက လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း သတ္မွတ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ ကုိယ့္က်င့္တရားပုိင္းဆုိင္ရာ ထိန္းသိမ္းမႈေဘာင္ေတြ၊ က်င့္ႀကံအားထုတ္မႈပုိင္းဆုိင္ရာ လမ္းညြန္မႈ ေဘာင္ေတြကုိ လက္ေတြ႕လုိက္နာ က်င့္သုံးႏုိင္မွ ေကာင္းတဲ့ဘုံဘ၀ေတြမွာ ျပန္လည္ျဖစ္ေစမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီဘ၀ေတြကမွ တစ္ဆင့္ ကိေလသာကုန္ခမ္း နိဗၺာန္နန္းအထိ ၀င္ႏုိင္မွာျဖစ္ကာ သံသရာမွာ က်င္လည္ရတဲ့ အျဖစ္က လြတ္ေျမာက္ႏုိင္၊ ေလာကမွ ထြတ္ေျမာက္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိမွ မဟုတ္ဘဲ ဒီေဘာင္ေတြကုိ လုိက္နာမႈ မျပဳတဲ့အျပင္ အဲဒီေဘာင္ေတြကုိ ဥေပကၡာျပဳၿပီး ေဘာင္ေက်ာ္ကာ လုပ္ခ်င္ရာ လုပ္လုိက္မိမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ဒီေဘာင္ေတြ ေက်ာ္တဲ့အတြက္ ေပးဆပ္ရမယ့္ တန္ျပန္သက္ေရာက္မႈ အျပစ္က ႀကီးေလးလွပါတယ္။
ကုိယ္အမူအရာ၊ ႏႈတ္အမူအရာေတြကုိ မေကာင္းတဲ့ဘက္ေတြမွာ မက်ဴးလြန္မိေအာင္ ကန္႔သတ္ထိန္းသိမ္းေပးထားတဲ့ ကိုယ္က်င့္သီလဆုိတဲ့ ေဘာင္ကုိေက်ာ္ၿပီး ေဘာင္အျပင္ကေန ကိုယ္က်င့္သီလေတြ ေဖာက္ဖ်က္ေနမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ေဖာက္ဖ်က္တဲ့ သူေတြအတြက္ ဒီဘ၀မွာေရာ ေနာင္သံသရာမွာပါ မေကာင္းတဲ့ ရလာဘ္ေတြနဲ႔ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မေကာင္းတဲ့ ဒုစ႐ုိက္အမႈေတြကုိ မလုပ္ဖုိ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ေဘာင္ေတြကုိ ဂ႐ုမစုိက္ဘဲ ဒီဒုစ႐ုိက္အမႈေတြမွာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး လႈပ္ရွားေနမိမယ္ဆုိရင္ ေဘာင္ေတြကုိေက်ာ္ကာ ေဘာင္အျပင္ ေရာက္သြားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္အျပင္ ေရာက္သူမ်ား ခံရတတ္တဲ့ မေကာင္းတဲ့ ဘုံဘ၀မွာ ျပန္လည္ေပးဆပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ နိဗၺာန္မရေသးသမွ် သူသူငါငါ သတၱ၀ါမွန္သမွ်ဟာ ေဘာင္အတြင္းက မလြတ္ေျမာက္ ႏုိင္ေသးတဲ့အတြက္ ေလာကလြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမယ့္ ေဘာင္အတြင္းမွာပဲ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ထိန္းသိမ္းေနထုိင္ရင္း ေဘာင္မေက်ာ္ေအာင္ အထူးသတိျပဳၾကဖုိ႔ ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဆုိလုိတာက လူဟာအဖဲြ႕အစည္း သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား၊ အကန္႔အသတ္ ေဘာင္အနားမ်ားနဲ႔ ေနႏုိင္မွ အျပစ္ကင္းၿပီး အက်ိဳးရွိေစမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္ေတြကေနေက်ာ္ၿပီး ေဘာင္လြတ္ေနတဲ့ သူေတြအျဖစ္ မေနထုိင္သင့္ဘူးလုိ႔ ဆုိလုိတာျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာင္ခတ္ၿပီး ၾကည့္တဲ့အတြက္ အျမင္က်ဥ္းတဲ့အျဖစ္၊ အေနက်ဳံ႕တဲ့ အျဖစ္ေတြနဲ႔ က်ဥ္းက်ဥ္းၾကပ္ၾကပ္ ရွိေနတယ္လုိ႔ ထင္ရတာထက္ လြတ္လပ္ၿပီး က်ယ္ျပန္႔တယ္လုိ႔ ထင္ရတတ္တဲ့ ေဘာင္ေက်ာ္ၿပီး ေဘာင္အျပင္ေရာက္ေနတဲ့ အျဖစ္က ပုိၿပီးအျပစ္ႀကီးကာ ဆင္းရဲဒုကၡ ပုိမ်ားတတ္တယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာင္တြင္းမွာ ရွိေနတာထက္ ေဘာင္ေက်ာ္ေနတာက ပုိၿပီး အႏၲရာယ္မ်ားကာ ဒုကၡပြားတတ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္အျပင္ မေရာက္ၾကေစဖုိ႔၊ ေဘာင္မေက်ာ္ၾကေစဖုိ႔ သတိျပဳသင့္ေၾကာင္း သိေစလုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ့္စိတ္ကုိ မႏုိင္ေသးတဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ ေဘာင္အနားသတ္မ်ားနဲ႔ ထိန္းေပးမွသာ မေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေတြကုိ မလုပ္ျဖစ္မွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေဘာင္အတြင္းမွာ ရွိေနတဲ့အေပၚမွာ ေဘာင္မေက်ာ္ေအာင္ အေကာင္းဆုံး လုိက္နာျခင္းျဖင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ထိန္းသိမ္းၾကဖုိ႔ သတိေပးလုိရင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အထူးသတိျပဳရမွာက ေဘာင္ေတြ ကနားေတြဟာ ပညတ္သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီေဘာင္ေတြကုိ အာ႐ုံထားေနရင္ အျမင္က်ဥ္းၿပီး အက်ိဳးမႀကီး ျဖစ္တတ္တာေၾကာင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ေဘာင္ခတ္မထားနဲ႔လုိ႔ ဆုိလာသူေတြ အေနနဲ႔ ေဘာင္ဆုိတာ လြတ္ေျမာက္မႈကုိ မရေသးသူေတြ အတြက္ အထိန္းအကြပ္ တစ္ခုအျဖစ္ လုိအပ္တဲ့အရာမ်ား ျဖစ္ၿပီး ဒီလုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ လ်စ္လ်ဴ႐ႈကာ ေဘာင္ေတြေက်ာ္ လုပ္မိရင္ေတာ့ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ႏွစ္ျဖာဆုိက်ိဳးေတြပဲ ျဖစ္ေစတတ္တယ္ဆုိတာ သတိျပဳၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ေဘာင္ေက်ာ္လာၿပီဆုိရင္ အစြန္းေရာက္လာတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အစြန္းေရာက္တဲ့ အလုပ္မွန္သမွ် ဘယ္အလုပ္မွ မေကာင္းဘူးဆုိတာ မေမ့ၾကဖုိ႔ လုိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေဘာင္ေတြနဲ႔ ေနတာဟာ လြတ္လပ္မႈမရွိ က်ဥ္းၾကပ္လွတယ္လုိ႔ ထင္ရေပမယ့္ ေဘာင္မရွိ၊ ကနားမရွိ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ေဘာင္အျပင္ေရာက္ၿပီး ေဘာင္ေက်ာ္ေနတာထက္စာရင္ ပစၥဳပၸန္ သံသရာ ေကာင္းစားေရးမွာ အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူ ျပဳေစတဲ့အတြက္ ေဘာင္က်ဥ္းတယ္ပဲေျပာေျပာ ေဘာင္ခတ္ၿပီး ၾကည့္တတ္တဲ့အတြက္ အမ်ဥ္းက်ဥ္းၿပီး အမ်ားနဲ႔ အံ၀င္ခြင္က် မျဖစ္ဘူးလုိ႔ ဘယ္သူကပဲဲ ဆုိဆုိ ေသခ်ာတာကေတာ့ ေဘာင္ေက်ာ္သြားရင္ အက်ိဳးယုတ္တတ္တယ္ဆုိတာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ သတိျပဳ ဆင္ျခင္ၾကရင္း ဘာပဲလုပ္လုပ္ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိ ေဘာင္မေက်ာ္မိေအာင္ ႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ ေစတနာစကား ေမတၱာအားျဖင့္ တုိက္တြန္းသမႈ ျပဳလုိက္ရပါေၾကာင္း…။